De val van het kabinet

Geert heeft de stekker eruit getrokken. Koudwatervrees van een straatvechter. Ik ga niet over de moraliteiten en de schuldvraag, dat is al weer oud nieuws. Waar ik wel iets van vind, is het grote verlies dat wordt geleden door het afbreken van vele adviestrajecten over de toekomst van de woningbouw en kantorenmarkt in Nederland, nu het kabinet demissionair is.

Er waren veel welwillende deskundigen, organisaties en ambtenaren bezig om een oplossing te vinden voor de uitzonderlijke slechte situatie waarin we verkeren, die vooral wordt veroorzaakt door een gebrek aan vertrouwen en duidelijkheid. Zo lagen er voorstellen om de kantorenleegstand aan te pakken, een initiatief van een breed scala aan belangenorganisaties. Er was ook een eerste aanzet uitgewerkt om de bouw weer nieuwe impulsen te geven, met meer aandacht voor onderhoud. Dat werk valt weer stil en het kost veel moeite om het weer op te starten.

Een beetje verkiezingsstrijd, kabinetsformatie en opstartfase van een nieuwe regering duurt een jaar, als ze opschieten. Kan ook langer zijn. En zonder Den Haag gaat het niet lukken. Er worden steeds meer zaken lokaal geregeld, er komt steeds meer macht bij de gemeenten, maar de belangrijkste hervormingen voor de woningbouw en vastgoed moeten gevonden worden in nieuwe fiscale regelingen, aanpassingen in subsidies en niet te vergeten ruimtelijke ordening wetten. Dat wordt in de Tweede Kamer bepaald. En dat gaat nu even niet gebeuren en dus ook geen verbetering van de situatie. De kostprijs van deze politieke uitglijder gaat vele miljarden te boven.

Ik begrijp ook niet dat alles nu stil moet vallen. De verkiezingen gaan geen doorbraak bieden in het verdeelde politieke landschap, het zal opnieuw op complexe coalitievorming aankomen en dat betekent weer nieuwe compromissen. Terwijl de oplossing alleen gevonden kan worden in verrassende hervormingen. Het zou beter zijn als er doorgewerkt kon worden en de huidige politieke constellatie wordt geënthousiasmeerd om daaraan mee te werken. De recessie van de afgelopen jaren is een overgang naar een nieuwe economische en maatschappelijke realiteit. Het gaat om de omschakeling van groeien en bouwen, naar stabiliseren en onderhouden. Van Bob de Bouwer naar Hendrik Jan de Tuinman, zeg maar. Dat vergt een nieuwe aanpak en een nieuwe mentaliteit en dat moet even goed doordacht worden. En een nieuwe verkiezingsstrijd vol met populistisch bombarie gaat geen positieve bijdrage leveren aan de ontwikkeling van politieke intelligentie.

Mijn oproep aan de politiek is: gewoon doorwerken. Jullie hebben al te veel tijd verloren, ga nu binnen de huidige politieke verhoudingen onderzoeken wat wel te regelen is. En ga met de deskundigen praten, ze hebben al heel veel werk verzet, ga niet eigenwijs doen door je eigen oplossingen naar voren te schuiven. Er zijn juist nu verrassende maatschappelijke coalities, ook met partijen en belangenorganisaties buiten de politiek, mogelijk.